Kismet from afar: Semipalatinsk= The Polygon...?/ Semipalatinsk to tylko Poligon...?

Apparently it’s not all about The Polygon and nuclear testing. And no, it’s not only about Abai, Dostoyevsky and Auezov either ;)

Semey, being a surprisingly green town, with its NOT-in-your-face charm, is an excellent base for exploring the eastern part of Kazakhstan.

Almaty 2- Semipalatinsk, 16/08 (16.00)-17/08 (14.00), 22h, kupe-5000 KZT

Bus from the train station to town; 33 (60 KZT- per”item”….either a human being or a backpack ;)

Very budget accommodation: Hotel Salem, 208 Dulatova st. (opposite Zhansaya centre/ Bus Station/ Bazaar) 2500 KZT/night/per person (very basic, moderately clean rooms with en suite; lovely owners- very helpful, omit room 8- plumbing problem ;/ )

Other options:

Hotel Alina, Dulatova st. the cheapest option- 2000 KZT- washroom in the hall

The first real piece of advice- if you plan to visit the eastern region of Kazakhstan or the town of Semipalatinsk itself-think ahead! What do you want to see? Maybe you might need a permit as in the cases of Altai Mountains area with towns like Uryl or Berel- close to the Chinese border or Kurchatov town- The Nuclear Testing Site. As you might have guessed- I hadn’t thought ahead…I rarely do for that matter ;)

Suffice it to say, I didn’t go to the Polygon…

Before arriving in Semey, contact NGO ISTOK (vcistok@yandex.ru Semey, Abay St. 102; room 241; tel. 52 48 99)- a fab group of people who will do their best to organize a trip for you, arrange a driver, find information, advise on the route…etc. They will tell you what kind of permits you might need and how to obtain them (bear in mind that some of these take up to 4 weeks to produce).

I had a pleasure to meet Ludmila, Nika and yet another Ludmila who were just fantastic showing me around Chingistau Hills, a place of stunning scenery, a holy spring and a mysterious icon.

"Another visiting card of the town is the Holy spring. Its history is linked with that of the Semipalatinsk-Abalatsk Icon of the Mother of God. The legend says that in the early XVIII century it appeared to an expedition led by Liharev and made a sign to build up a fortress at this place. Then it disappeared and was later found in a forest by a local Tatar over the spring that was then named Holy.

Kashlyak asserts that the Holy spring is not a tale, for the first chapel at it was built up by a military official Svidersky as a token of gratitude for healing his eye disease. It had a book with entries on healing facts, which, unfortunately, burnt in a fire in the 1870s alongside other things.

That the water in the spring is holy is proved by a path to it. In the soviet time it was hardly noticeable, for the place was forbidden. Starting the 1990s the number of visitors there has been continuously growing. On July 21st, 1999 pilgrimages to the Holy spring were resumed.

The authentic Semipalatinsk-Abalatsk icon of the Mother of God vanished again in the

1930s. Into thin air, so far. We can only hope that someday it will suddenly appear to some vagrant like it did 300 year ago…" (http://newsite.kazpravda.kz/print/1296813775)"

I was told all the legends that are associated with the Semipalatinsk-Abalatsk Icon of the Mother of God and Semipalatinsk’s past with genuine enthusiasm and pleasure.

A superb history lesson (Ludmila is a history teacher), refreshing walk through the unique pine forest and breathtaking panorama :)

Also, got fully stocked on the holy water so there is no escape now, I will have to be young and wrinkle-free forever ;)

About Semey itself…what’s worth seeing and what’s not?

First of all, the town is claimed to be the birthplace of Kazakh intelligentsia. Random people on the street will boast about living in the most intellectual town in the country. It doesn't come as a surprise then that the city is museums and monuments "heavy" :)

Dostoyevsky Literary Museum- quite interesting, DO get a guide, though- not very expensive treat and you will be told many extra stories. Better yet, read upon Dostoyevsky beforehand. You don’t have to be a great fan of his talent to enjoy reading his biography, as together with his cocky youth, exile and an obsessive love-hate relationship with his first wife, it reads like a good novel.

(Prices: 150 KZT locals/ 200 KZT foreigners. Captions under pictures in Russian, Kazakh and English)

Nevzorov Fine Arts Museum is claimed to have the best collection of the pre-Russian Revolution paintings in Kazakhstan. Russian family of Nevzorovyh presented the museum with original works of Tropinin, Shishkin, Levitan, Serov, Repin and Korovin. Great idea for art lovers, however be prepared for a lot of 18th and 19th century Russian painting. There are also some of the Rembrants works there too. Hiring a guide- suggested, yet not necessary.

(Prices: 300 KZT locals/ 600 KZT foreigners)

Abai Museum- a very interesting, architecture wise, set of buildings with quite impressive exhibition inside. Again, do read upon Abay beforehand to make sense of the exhibition. You will not be hard pressed to find materials as he is believed to be the most important Kazakh literary figure and what’s more, being born in Chingistau Hills, near Semey, Abai is the pride of its dwellers and one of the reasons for Semey’s “capital of Kazakh intelligentsia” status.

There is also Semipalatinsk Museum of History and Local Lore, which I was very disappointed with. There are only a couple of rooms there and a guard/ guide will follow you from one room to another, turning off the light the moment you approach the threshold for the next room. A couple of times I wanted to go back to the previous exhibition, just to see what she would do ;) Anyway, the exhibition, although recommended in most of the guide books, didn’t make any impression on me. I was more interested in petroglyphs outside- rock carvings from the Bronze Age. And I didn’t have to pay to photograph them. Also be prepared that everything is in Russian.

(Prices for locals 150 KZT, for foreigners- 500 KZT)

One more remark about museums and entrance fees. It is not the first time that I was required to pay more just because I was a foreigner in the country. Can anyone explain me why? Each time I find it utterly unfair and can’t understand the reason for such practice.

As for the monuments you DO have to see Polikovnichy Island with the Stronger than Death memorial, an impressive sculpture of a mother cradling her baby, protecting it from the atomic explosion. Above her, a nuclear mushroom cloud is etched in a 30m high, black tombstone. Somber and moving if you know the story of the nuclear testing in Semipalatinsk.

Another MUST-SEE place is the Alley of Communist Statues, behind the Hotel Semey, with all the Lenin’s statues from around the town collected and put together after the USSR collapse. Plus, there are some busts of Marx, Kirov and Frunze there as well. Be prepared to be watched by around 10 Lenins at the same time :). Interesting if they are there because of the history or nostalgia? ;)

Last and maybe the least essential place to visit is the Kofeman café. It is an ugly building with gloomy interior on Internatzionalnaya st., however, they serve many kinds of coffee, well brewed for that matter, and offer free WIFI there J However, you should visit it not for the coffee or free internet, but for the service. The staff is one peculiar bunch, with absolutely no customer service skills whatsoever. And they seem not to be bothered at all. Rather fascinating thing in XXI century if you ask me :)

Altogether, Semey is definitely worth visiting on your way to explore further, eastern parts of KZ. While in the area, try to break a little the stereotype of “Radioactive Semey”, discovering the town for yourself, enjoying its low-key charm, beautiful Tsarist architecture and limitless hospitality.

Trivia: The first football team in Kazakhstan was also "born" in Semey- FC Spartak Semey :)

*The second forest of similar kind can be found only in Canada. From what I remember, third, and the last, glaciations played huge role in its creation.

________________________________________________________________________________

Wychodzi na to, że Semey to nie tylko Poligon, wybuchy nuklearne, Abai, Dostojewski i Auezov, jak zakładają przewodniki. Miasto to, nieoczekiwanie zielone i zaskakująco ujmujące jest też świetna baza wypadową na wycieczki w dalsze, wschodnie partie Kazachstanu.

Dla przyszłych podróżników ;)

Almaty 2- Semipalatinsk, 16/08 (16.00)-17/08 (14.00), 22h, kupe-5000 KZT

Autobus stacja kolejowa- centrum: numer 33 (60 KZT- za ”miejsce”…. dla człowieka lub plecaka ;)

Bardzo tanie zakwaterowanie (jak na Semey): Hotel Salem, 208 Dulatova st. (naprzeciw centrum handlowego Zhansaya; okolice stacji autobusowej/ bazaru) 2500 KZT/noc/za osobę (podstawowe zakwaterowanie, dosyć czyste pokoje z łazienką, przesympatyczni właściciele- bardzo pomocni; omijajcie pokój nr 8- problemy z kanalizacją ;/)

Inne opcje:

Hotel Alina, Dulatova st. najtańsza opcja- 2000 KZT- łazienka na korytarzu

Pierwsza rada na początek- jeżeli planujecie wybrać się we wschodni rejon Kazachstanu, przemyślcie konkretnie co chcecie zobaczyć, bo być może potrzebne będzie pozwolenie.

Na chwilę obecną, sierpień 2014, takowe pozwolenia/ przepustki wymagane są w niektórych okolicach gór Altai (przy granicy Chińskiej) oraz Kurchatowa (były poligon testowania bomb atomowych). Na niektóre z pozwoleń trzeba czekać do 4 tyg.

Jak można się domyślić, ja zawczasu o pozwolenia się nie postarałam…

Aby się dowiedzieć jakie pozwolenia trzeba uzyskać, gdzie i kiedy, sugeruję skontaktować się z organizacją NGO ISTOK (vcistok@yandex.ru), która ma swoją siedzibę w centrum Semey ( ul. Abay 102; pokój 241; tel. 52 48 99). Fantastyczny zespół ludzi, który pomoże wam z wycieczkami, kierowcami, przewodnikami i tłumaczami.

Osobiście miałam przyjemność poznać dwie Ludmiły i Nika, którzy zorganizowali dla mnie wycieczkę na wzgórza Chingistau, miejsce ze wspaniałymi widokami, cudownym źródłem i tajemniczą ikoną. Wszystkie legendy i semipalatinskie historie opowiedziane były z prawdziwym entuzjazmem i chlubą .

Była to rewelacyjna lekcja historii (Ludmila jest nauczycielka historii) i relaksujacy spacer przez unikalny las sosnowy* w towarzystwie przesympatycznych profesjonalistów.

Przy okazji zaopatrzyłam się w pokaźny zapas „cudownej wody” wiec nie ma wyjścia, już na zawsze będę młoda bez śladu zmarszczek :)

A co do miasta Semey… Warto czy nie warto?

Należy wiedzieć że Semipalatinsk jest uznawany za kolebkę kazachskiej inteligencji. Przypadkowi ludzie na trasie będą z duma opowiadać o historii miasta, jego znamienitych mieszkańcach i bohaterach narodowych. Urodzonych w Semey, ma się rozumieć. Muzeów, pomników i historycznych miejsca jest pod dostatkiem.

Muzeum Dostojewskiego- całkiem interesujące. Polecam skorzystać z usług przewodnika; niedrogo a warto posłuchać dodatkowych anegdot o wiecznie poważnym Fiodorze. A jeszcze lepiej gdy się troche o nim poczyta przed przyjściem do muzeum. I zapewniam, nie trzeba być wielkim fanem twórczości pisarza aby zagłębić się po uszy w historii życia zadufanego w sobie młodzieńca, jego wygnaniu i późniejszej, obsesyjnej miłości, z nutą nienawiści, do pierwszej żony.

(Ceny: 150 KZT dla krajanów, 200 KZT-dla obcokrajowców. Podpisy pod zdjęciami po rosyjsku, kazachsku i angielsku)

Kolekcja Muzeum sztuk pięknych, im. Nevzorova w Semey jest uważana za najlepszą w Kazachstanie. W latach 80-ych XX wieku rosyjska rodzina Newzorowów podarowala muzeum w Semey oryginalne dzieła Torpinina, Shishkina, Levitana, Serova, Repina i Korovina. Gratka dla wielbicieli malarstwa rosyjskiego 18-to i 19-to wieku. W kolekcji również dzieła Rembranta.

(Ceny: 300 KZT dla lokalnych mieszkańców, 600 KZT-dla obcokrajowców)

Muzeum Abaya- architektonicznie bardzo interesujący kompleks budynków z pokaźną wystawa w środku. Dobrze jest wiedzieć podstawowe rzeczy o Abai Kunanbaevie przed przyjściem do muzeum. A że jest on uważany za najważniejsza postać w literaturze Kazachstanu, materiałów o wybitnym poecie i filozofie jest pod dostatkiem zarówno w sieci jak i u każdego przeciętnego Kazacha. Szczególnie mieszkańcy Semey są niezwykle uradowani mogąc porozmawiać o swoim wieszczu z turystami. Przecież to oni wiedzą o nim najwięcej jako że w Semey się on urodził. ;)

Jest jeszcze jedno muzeum w Semey, którym, osobiście, byłam bardzo zawiedziona. Muzeum Historii i Lokalnego Dziedzictwa, bo to o nim mowa, mieści się w jednym z najstarszych budynków w Semey. Wystawa, całkowicie po rosyjsku, rozmieszczona w kilku pokojach , choć rekomendowana we wszystkich przewodnikach, nie zrobiła na mnie większego wrażenia a zachowanie pani strażniczki/ przewodniczki tylko poirytowało. Jako że byłam w muzeum sama, w momencie kiedy opuszczałam jeden pokój przechodząc do kolejnego, pani strażniczka, śledząca każdy mój krok, jak cień, wyłączała w nim światło. Widocznie powrotów nie uznawano. Kilka razy chciałam zawrócić udając że czego zapomniałam, aby zobaczyć co „mój cień” zrobi. Bardziej niż wystawa, zainteresowały mnie petroglify wystawione przed muzeum. I nie musiałam płacić za każde zdjęcie jakie im robiłam… ;)

(Ceny: 150 KZT dla krajanów, 500 KZT-dla obcokrajowców)

Jest jedna rzecz, która mnie niezmiernie irytuje w przypadku większości kazachskich muzeów. Od turystów zagranicznych wymagana jest min. dwukrotnie wyższa oplata za wstęp niż od lokalnych mieszkańców. Czy to w każdym kraju tak jest a ja tego wcześniej nie zauważyłam? Za każdym razem wydaje mi się to wielce nie fair i nie rozumiem dlaczego takie praktyki są wprowadzane w ośrodkach kulturowych.

Czego jeszcze nie można przegapić będąc w Semey to wyspa „Polikovnichy” z jedym z najbardziej poruszających monumentów jakie widziałam do tej pory zatytułowany „Silniejszy niż śmierć”. Nad rzeźbą matki tulącej dziecko, chroniącej je przed wybuchem jądrowym, unosi się wysoki na 25 metrów grzyb atomowy. Wszystko to zostało „wrzeźbione” w 30 metrowy, czarny pomnik nagrobny. Wzruszający i przygnębiający zarazem memoriał skutków testów bomb atomowych w Semipalatinsku.

Kolejnym punktem programu wycieczkowego dla zwiedzających powinna być Aleja Komunistów, „schowana” za hotelem „Semey”. Po upadku Zwiazku Radzieckiego wszystkie statuy Lenina z Semey zostały zebrane i umieszczone w jednym miejscu. Dodatkowo można tam też znaleźć popiersia Marxa, Kirova i Frunzego. Zbiór robi wrażenie, szczególnie kiedy jest się obserwowanym przez 10 Leninów równocześnie.

Nostalgia li to, czy tylko wyznacznik historii? ;)

Ostatnim miejscem które warto, aczkolwiek niekoniecznie trzeba odwiedzić jest kawiarnia Kofeman, na ulicy Internacjonalnaja. W tym brzydkim budynku, z przygnębiającym wnętrzem, serwowanych jest wiele rodzajów, świetnie przyrządzonej, kawy i herbaty. Aczkolwiek nie dla kawy tam warto zajrzeć a dla obsługi. Dawno nie spotkałam grupy ludzi z tak apatycznym i osobliwym podejściem do klienta. Czasami wręcz odnosi się wrażenie, że się zostanie zbesztanym za zakłócanie monotonii dnia.

Fascynujące podejście do czasów konsumenckim, jeżeli mam być szczera ;)

Podsumowując, Semey- definitywnie wart wycieczki, szczególnie gdy jesteśmy na trasie do rejonów wschodnich. Będąc w okolicy postarajmy się zapomnieć o stereotypie „radioaktywnego miasta” odnajdując w nim miejsca warte zapamiętania, jak i rozkoszując się jego „cichym” urokiem i gościnnością mieszkańców.

Trivia: Oczywiście pierwsza drużyna futbolowa w Kazachstanie również “narodziła” się w Semey- FC Spartak Semey :)

* Drugi taki las można znaleźć jedynie w Kanadzie. Z tego co pamiętam trzecie i ostatnie zlodowacenie grało ogromną rolę w jego powstawaniu.

Semey's eclectic architecture

Along Shakarim Dangyly

City of monuments (clockwise): Stronger than Death x2; Abai Kunanbayev x2; Karol Marx;
Auezov; Monuments to the Victims of Nuclear Testing; Lenin Alley